ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ

Αναφορικά με την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι ένα στρώμα νευρικού ιστού στο πίσω μέρος του ματιού που δέχεται το φως και στέλνει την εικόνα στον εγκέφαλο. Το μάτι είναι σαν μια κάμερα. Ο φακός στο μπροστινό μέρος του ματιού εστιάζει το φως πάνω στον αμφιβληστροειδή. Μπορείτε να σκεφτείτε τον αμφιβληστροειδή σαν το φίλμ της κάμερας.

Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς συμβαίνει όταν ο αμφιβληστροειδής τραβηχθεί μακρυά από τη φυσιολογική του θέση.  Ο αμφιβληστροειδής δεν δουλεύει όταν είναι αποκολλημένος.  Η όραση είναι θολή, ακριβώς όπως μια φωτογραφία είναι θολή αν το φίλμ δεν είναι σε σωστή θέση μέσα στη κάμερα.  Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και σχεδόν πάντοτε προκαλεί τύφλωση εάν δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως.

Τι προκαλεί αποκόλληση αμφιβληστροειδούς

Ένα καθαρό ζελέ που ονομάζεται υαλοειδές γεμίζει το εσωτερικό του ματιού μας.  Με την πάροδο των ετών το υαλοειδές τραβιέται μακρυά από τον αμφιβληστροειδή που επικαλύπτει το εσωτερικό του ματιού, μια διαδικασία που καλείται αποκόλληση του υαλοειδούς.  Συνήθως αυτή η αποκόλληση του υαλοειδούς ολοκληρώνεται χωρίς προβλήματα για την όραση μας.  Ορισμένες φορές ωστόσο καθώς τραβιέται το υαλοειδές μπορεί να προκαλέσει ένα σχίσιμο στον αμφιβληστροειδή σε μια ή και περισσότερες περιοχές.  Υγρό μπορεί να περάσει μέσα από αυτό το σχίσιμο και να ανασηκώσει τον αμφιβληστροειδή, όπως η ταπετσαρία μπορεί να ανασηκωθεί απ’τον τοίχο.

Οι ακόλουθες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς:

• μυωπία
• ιστορικό εγχείρησης καταρράκτη
• γλαύκωμα
• ιστορικό τραύματος
• ιστορικό αποκόλλησης αμφ/δους στο άλλο μάτι
• οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης αμφ/δους
• περιοχές λέπτυνσης στον αμφιβληστροειδή ανιχνεύσιμες με οφθαλμοσκόπιση απ’τον οφθαλμίατρο σας

Προειδοποιητικά συμπτώματα μιας αποκόλλησης

• λάμψεις
• νέα μυγάκια (ιδιαίτερα όταν συνοδεύουν λάμψεις)
• σκιά στην περιφέρεια της όρασης σας
• μια σκούρα κουρτίνα που κινείται στο οπτικό σας πεδίο

Τα συμπτώματα αυτά δεν σημαίνουν ότι πάντοτε υπάρχει αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.  Άμεση εξέταση απ’τον οφθαλμίατρο σας είναι βεβαίως επιβεβλημένη.  Η αποκόλληση διαγιγνώσκεται με οφθαλμοσκόπηση μετά από μυδρίαση των ματιών (ενστάλλαξη σταγόνων που μεγαλώνουν τη κόρη του ματιού).  Καποιες φορές διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια μιας βυθοσκόπησης ρουΤινας.Μόνο μετά από μια προσεκτική εξέταση μπορεί ο οφθαλμίατρος σας να διαπιστώσει αν υπάρχει σχίσιμο στον αμφιβληστροειδή (ρωγμή) ή συνυπάρχει αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.

Ποια θεραπεία ενδείκνυται;

ΡΩΓΜΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ

Οι περισσότερες ρωγμές αντιμετωπίζονται άμεσα με εφαρμογή laser ή κρυοπηξίας, μέθοδοι που «σφραγίζουν» τον αμφιβληστροειδή με το υποκείμενο τοίχωμα του ματιού στις παρυφές της ρωγμής.  Οι θεραπείες αυτές προκαλούν μικρού βαθμού ενόχληση και πραγματοποιούνται στο ιατρείο του οφθαλμιάτρου σας.

ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ
Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με αποκόλληση χρειάζεται να υποβληθούν άμεσα σε κάποια χειρουργική επέμβαση προκειμένου να επανέλθει ο αμφιβληστροειδής στη φυσιολογική του θέση.  Υπάρχουν αρκετές χειρουργικές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν.  Η απόφαση για το ποιά τεχνική θα εφαρμοστεί, καθώς και για το εάν αυτή θα γίνει υπό τοπική ή γενική αναισθησία θα εξαρτηθεί από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αποκόλλησης.  Σε καθεμία από τις ακόλουθες μεθόδους ο οφθαλμίατρος σας θα εντοπίσει τις ρωγμές και θα χρησιμοποιήσει laser ή κρυοπηξία να τις «σφραγίσει».

Εξωτερικό μόσχευμα σιλικόνης (scleral buckle)
Τοποθετείται μια μπάντα σιλικόνης στο εξωτερικό τοίχωμα του ματιού προκειμένου να αντιρροπήσει τις δυνάμεις που τραβούν τον αμφιβληστροειδή απ’τη θέση του.  Συχνά ο χειρουργός παροχετεύει το υγρό κάτω απ’τον αποκολλημένο αμφιβληστροειδή έτσι ώστε αυτός να επιστρέψει στη φυσιολογική του θέση.  Η επέμβαση πραγματοποιείται στο χειρουργείο συχνά υπό τοπική – περιοχική αναισθησία σε συνθήκες περιπατητικού χειρουργείου ημέρας.

Πνευματική ρετινοπηξία (pneumatic retinopexy)
Εδώ ενίεται μια φουσκάλα αερίου στο εσωτερικό του ματιού.  Το αέριο «σπρώχνει» τη ρωγμή προς το τοίχωμα του ματιού, «σφραγίζοντας» έτσι τη ρωγμή.  Ο χειρουργός σας θα σας ζητήσει να διατηρήσετε μια συγκεκριμένη θέση του κεφαλιού σας για μερικές ημέρες.  Το αέριο σταδιακά θα απορροφηθεί χωρίς άλλη επέμβαση.  Η επέμβαση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο του οφθαλμιάτρου σας.

Υαλοειδεκτομή – Βιτρεκτομή (vitrectomy)
Το υαλοειδές ζελέ που ασκεί έλξη στον αμφοβληστροειδή αφαιρείται και αντικαθίσταται συνήθως από αέριο.  Υγρό που παράγει το ίδιο το μάτι σας θα αντικαταστήσει σταδιακά το αέριο.  Μερικές φορές η επέμβαση αυτή συνδυάζεται με τοποθέτηση εξωτερικού μοσχεύματος σιλικόνης.  Η επέμβαση πραγματοποιείται με τοπική – περιοχική αναισθησία σε συνθήκες περιπατητικού χειρουργείου ημέρας.

Μετά το χειρουργείο

Αμέσως μετά το χειρουργείο κάποιος βαθμός ενόχλησης είναι αναμενόμενος.  Λάμψεις και μυγάκια πιθανώς να επιμείνουν για μερικούς μήνες ακόμη.  Αν έχει τοποθετηθεί αέριο ο οφθαλμίατρος σας θα σας προτείνει μια συγκεκριμένη θέση του κεφαλιού σας για κάποιο χρονικό διάστημα που συνήθως δεν υπερβαίνει τις 2-3 εβδομάδες.  Δεν μπορείτε να ταξιδέψετε με αεροπλάνο μέχρις ότου το αέριο έχει απορροφηθεί, καθώς ταχεία άνοδος σε υψόμετρο μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αύξηση στη πίεση του ματιού.  Συχνά μετά την πλήρη ανάνηψη κρίνεται απαραίτητη η αντικατάσταση των διορθωτικών γυαλιών.

Κίνδυνοι του χειρουργείου

Kάθε χειρουργική επέμβαση έχει κινδύνους, ωστόσο μια αποκόλληση που δεν αντιμετωπίζεται χειρουργικά συνήθως οδηγεί σε μόνιμη απώλεια της όρασης, ή ολική τύφλωση.  Κάποιοι από τους χειρουργικούς κινδύνους είναι οι ακόλουθοι:

• λοίμωξη (μόλυνση)
• αιμορραγία
• υψηλή πίεση στο μάτι
• καταρράκτης

Παρότι οι περισσότερες επεμβάσεις αποκόλλησης είναι επιτυχείς, μια δεύτερη επέμβαση είναι μερικές φορές επιβεβλημένη.  Αν ο αμφιβληστροειδής δεν επανέλθει στη φυσιολογική του θέση το μάτι θα συνεχίσει να χάνει όραση και συνήθως οδηγείται στη τύφλωση.

Η όραση σας θα βελτιωθεί;

Συχνά περνούν μήνες μέχρι να βελτιωθεί η όραση σας, και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να μην επανέλθει πλήρως.  Δυστυχώς κάποιοι ασθενείς δεν επανακτούν ποτέ την όραση τους.  Όσο πιο σοβαρή είναι η αποκόλληση, τόσο πιο περιορισμένο είναι το προσδόκιμο της όρασης.  Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναζητήσετε τον οφθαλμίατρο σας το ταχύτερο μετά την έναρξη των συμπτωμάτων της αποκόλλησης.  Με την υποστήριξη τεχνολογίας αιχμής ο εξειδικευμένος χειρουργός υαλοειδούς είναι σε θέση σήμερα να επιτύχει αποκατάσταση της αποκόλλησης με ένα χειρουργείο στο 80-90% των περιστατικών, ποσοστό που προσεγγίζει το 95% με πρόσθετες χειρουργικές συνεδρίες.