LASER ΣΕ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ

Η υαλοειδεκτομή δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στον εξειδικευμένο χειρουργό οφθαλμίατρο στον «βυθό» του οφθαλμού, στον αμφιβληστροειδή προκειμένου να αντιμετωπίσει παθήσεις που απειλούν άμεσα την όρασή μας. Η υαλοειδεκτομή είναι η επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται – μερικώς έστω – το υαλοειδές, το ζελέ το οποίο πληρεί το εσωτερικό του οφθαλμού μας.  Το υαλοειδές είναι ένα αρχικά παχύρρευστο διαφανές ζελέ το οποίο με τη πάροδο του χρόνου ρευστοποιείται, γίνεται δηλαδή περισσότερο υδαρές.  Πληθώρα οφθαλμικών παθήσεων αφορούν άμεσα ή έμμεσα το υαλοειδές, η αφαίρεση του οποίου δίνει πλέον λύσεις σε μέχρι πρόσφατα δυσεπίλυτα προβλήματα.

Η υαλοειδεκτομή στις περισσότερες περιπτώσεις πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία σε συνθήκες περιπατητικού χειρουργείου ημέρας.  Ο οφθαλμός αρχικά αναισθητοποιείται με τη βοήθεια σταγόνων, και κατόπιν με την έγχυση αναισθητικού γύρω από τον οφθαλμό με τη χρήση ατραυματικής κάννουλας αποφεύγοντας έτσι τη χρήση τραυματικής βελόνης.  Στα πρότυπα της ελάχιστα επεμβατικής λαπαροσκοπικής χειρουργικής χρησιμοποιούνται συνήθως 3 μικροσκοπικές τομές (διαμέτρου < 0.5mm) στον σκληρό χιτώνα του οφθαλμού («άσπρο του ματιού») διά μέσου των οποίων τοποθετούνται ειδικά διαμορφωμένα μικρο-trocars.  H μια τομή χρησιμοποιείται για την έγχυση ειδικού διαλύματος προκειμένου να διατηρηθεί σταθερή η πίεση του εσωτερικού διαμερίσματος του οφθαλμού, η δεύτερη τομή χρησιμοποιείται για τη δίοδο ειδικών εργαλείων φωτισμού (probe ενδοφωτισμού xenon), και η τρίτη για τη δίοδο μικροεργαλείων (μικρολαβίδες, μικροψαλίδια, probes laser) που είναι απαραίτητα για την επίτευξη του εκάστοτε χειρουργικού στόχου.   Η επισκόπηση του «βυθού» του οφθαλμού επιτυγχάνεται με τη βοήθεια εξελιγμένων πανοραμικών φακών μέσω της μυδριασμένης κόρης του οφθαλμού.  Με την ολοκλήρωση της υαλοειδεκτομής το εσωτερικό του οφθαλμού πληρείται με ειδικό διάλυμα (BSS plus), αέρα, αέριο (SF6 ή C3F8) ή λάδι σιλικόνης ανάλογα με την υποκείμενη παθολογία του αμφιβληστροειδούς.  Συνήθως η ένθεση ραμμάτων δεν είναι απαραίτητη, καθώς η γεωμετρία των τομών είναι τέτοια που επιτρέπει ικανοποιητική σύγκλειση χωρίς ράμματα (υαλοειδεκτομή «χωρίς ράμματα»).

Η υαλοειδεκτομή αφορά πληθώρα οφθαλμικών παθήεων άλλοτε άλλης βαρύτητας και πρόγνωσης:

Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια

Το υαλοειδές θολώνει λόγω αιμορραγίας που προέρχεται από παθολογικά νεοαγγεία του αμφιβληστροειδούς (αιμορραγία υαλοειδούς).  Με την υαλοειδεκτομή το θολό υαλοειδές αφαιρείται και τοποθετείται διεγχειρητικά laser προκειμένου να αποφευχθούν παρόμοιες αιμορραγίες στο μέλλον.  Σε όψιμα στάδια της πάθησης τα παθολογικά νεοαγγεία επίσης δημιουργούν εστίες ουλοποίησης με συνεπακόλουθη μετατόπιση-έλξη του αμφιβληστροειδούς (ελκτική αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς) η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί πλέον μόνο με την υαλοειδεκτομή, κατά την οποία αφαιρούνται όλες οι εστίες ουλοποίησης και επανέρχεται ο αμφιβληστροειδής στη φυσιολογική του θέση συχνά με τη βοήθεια υλικών επιπωματισμού (αέρας, αέριο ή λάδι σιλικόνης).  Τέλος η υαλοειδεκτομή μπορεί να εφαρμοστεί σε επιλεγμένα περιστατικά έλξης της ωχράς κηλίδας, της κεντρικής δηλαδή περιοχής του αμφιβληστροειδούς, με συνεπακόλουθο οίδημα (διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας).

Αποκόλληση Αμφιβληστροειδούς

Με την αφαίρεση του υαλοειδούς δίνεται η δυνατότητα αφαίρεσης του υγρού που βρίσκεται κάτω από τον αμφιβληστροειδή («επιπέδωση» του αμφιβληστροειδούς εκ των έσω) και τοποθέτησης laser προκειμένου να «σφραγιστούν» όλες οι ρωγμές του αμφιβληστροειδούς που οδήγησαν στην αποκόλληση.  Ακολουθεί η ένθεση υλικού επιπωματισμού (αέρας, αέριο ή λάδι σιλικόνης) προκειμένου να διατηρηθεί ο αμφιβληστροειδής στη φυσιολογική του θέση άμεσα μετεγχειρητικά.

Επιαμφιβληστροειδική Μεμβράνη

Μετά την αφαίρεση του υαλοειδούς ο χειρουργός αφαιρεί ατραυματικά την μεμβράνη που βρίσκεται μπροστά από την ωχρά κηλίδα με τη βοήθεια ειδικών μικρολαβίδων και τη καθοδήγηση νεότερων χρωστικών επισήμανσης των ιστών.

Οπή Ωχράς Κηλίδας

Η αφαίρεση του υαλοειδούς επιτρέπει στον χειρουργό αφενός την ένθεση υλικού επιπωματισμού της οπής (αέρας ή αέριο) και αφετέρου την αφαίρεση μιας λεπτής μεμβράνης που έλκει τα χείλη της οπής (έσω αφοριστική μεμβράνη) προκειμένου να επιτευχθεί ομαλή σύγκλειση της οπής και βελτίωση της όρασης των ασθενών.

Θολερότητες Υαλοειδούς

Πέρα της υαλοειδικής αιμορραγίας, υπάρχουν κάποιες παθήσεις που καθιστούν αδιαφανές το υαλοειδές.  Η χρόνια ραγοειδίτιδα ποικίλης αιτιολογίας (χρόνια φλεγμονή του οφθαλμού) συχνά συνεπάγεται ένα «βρώμικο» υαλοειδές που περιορίζει την όραση.  Η αστεροειδής υάλωση συχνά δυσχεραίνει την επισκόπηση του αμφιβληστροειδούς λόγω υαλοειδικών θολεροτήτων.  Η υαλοειδεκτομή σε τέτοιου είδους περιστατικά συχνά επαναφέρει την οπτική λειτουργία των ασθενών και επιτρέπει στον θεράποντα οφθαλμίατρο την ορθή παρακολούθηση του «βυθού».

Επιπλοκές Εγχείρησης Καταρράκτη

Σε σπάνιες περιπτώσεις εμβύθισης του καταρρακτικού φακού στην υαλοειδική κοιλότητα του οφθαλμού η υαλοειδεκτομή επιτρέπει στον εξειδικευμένο χειρουργό την ατραυματική και ασφαλή αφαίρεση του φακού (φακεκτομή), καθώς και την άρτια λειτουργική και ανατομική αποκατάσταση του οφθαλμού στον ίδιο χρόνο.

Υποωχρική Αιμορραγία – Υποωχρική Χοριοειδική Νεοαγγείωση

Η υαλοειδεκτομή παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης και χειρισμών στην ωχρά κηλίδα σε δύσκολες περιπτώσεις εκτεταμένης αιμορραγίας κάτω από το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς, όπως π.χ. στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς.  Με τις νεότερες χειρουργικές τεχνικές γίνεται έγχυση θρομβολυτικού φαρμάκου (tPA) μέσα στο αιμάτωμα και γίνεται μερική ανταλλαγή αέρα προκειμένου να μετατοπιστεί η αιμορραγία μακριά από την ωχρά κηλίδα.  Για περισσότερο εκτεταμένες αιμορραγίες υπάρχει ακόμη η δυνατότητα μετατόπιση ς του αμφιβληστροειδούς με ή χωρίς ταυτόχρονη αφαίρεση των παθολογικών νεοαγγείων κάτω από την ωχρά κηλίδα.

Επιπλοκές Φλεβικών Αποφράξεων Αμφιβληστροειδούς

Η υαλοειδεκτομή ενδείκνυται σε περιστατικά υαλοειδικής αιμορραγίας και επιαμφιβληστροειδικής μεμβράνης σε έδαφος κλαδικής ή κεντρικής απόφραξης φλέβας του αμφιβληστροειδούς.  Φαίνεται πως έχει ακόμη θέση στη θεραπευτική επιλεγμένων περιστατικών κλαδικών θρομβώσεων πρόσφατης έναρξης επιδιώκωντας την άμεση αποκατάσταση της βατότητας της φλέβας (ελυτροτομή – limited sheath manipulation).

Διαγνωστική Υαλοειδεκτομή

Σε περιστατικά οφθαλμικής φλεγμονής αδιευκρίνιστης αιτιολογίας (λοιμώδους ή νεοπλασματικής) η υαλοειδεκτομή με ή χωρίς βιοψία του αμφιβληστροειδούς-χοριοειδούς δίνει τη δυνατότητα λήψης παθολογικού ιστού για περαιτέρω ιστολογική-κυτταρολογική εξέταση προκειμένου να τεθεί η ορθή διάγνωση και να δοθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.  Η υαλοειδεκτομή συχνά μπορεί να συνδυαστεί με ένθεση φαραμακευτικών ενθεμάτων (sustained release implants) εφόσον αποκλειστεί η λοιμώδης ή νεοπλασματική βάση τέτοιου είδους χρόνιας οφθαλμικής φλεγμονής.

Αμφιβληστροειδοπάθεια Προωρότητας

Η υαλοειδεκτομή παρέχει τη δυνατότητα στον θεράποντα οφθαλμίατρο να αντιμετωπίσει επιτυχώς περίπλοκα περιστατικά αμφιβληστροειδοπάθειας σε πρόωρα νεογνά.  Στα όψιμα στάδια της πάθησης (στάδια 4 και 5) εμφανίζεται αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς που αντιμετωπίζεται αιτιολογικά με την υαλοειδεκτομή.  Οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν εφικτή τη χειρουργική αντιμετώπιση περιστατικών που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ανεγχείρητα.

Στο τμήμα μικροχειρουργικής του αμφιβληστροειδούς του Athens Vision η υαλοειδεκτομή πραγματοποιείται με βάση τα πλέον σύγχρονα διεθνή δεδομένα αναφοράς σε συνθήκες περιπατητικού χειρουργείου ημέρας.  Υπό τοπική-περιοχική αναισθησία και πλήρη αναισθησιολογική κάλυψη αντιμετωπίζεται ολόκληρο το φάσμα παθήσεων του υαλοειδούς-αμφιβληστροειδούς με την υποστήριξη τεχνολογίας αιχμής.

Ελάχιστα επεμβατική υαλοειδεκτομή 23g ή 25g

O εξειδικευμένος χειρουργός του τμήματος Αλέξανδρος Χαρώνης υπήρξε ο πρώτος Έλληνας χειρουργός που εκπαιδεύτηκε και εφάρμοσε την υαλοειδεκτομή «χωρίς ράμματα» 25g καθοδηγούμενος από τον εφευρέτη της τεχνικής Eugene de Juan (Doheny Retina Institute 6/2002).  Υπήρξε ένας από τους πρώτους fellows παγκοσμίως που έμαθε την υαλοειδεκτομή μέσα στο νέο περιβάλλον ελάχιστης επεμβατικότητας από τους ίδιους τους σχεδιαστές της και έζησε όλα τα στάδια της εξέλιξής της μέχρι την εν γένει καθιέρωσή της.

Σύστημα υαλοειδεκτομής υψηλών κοπών

Το τμήμα υποστηρίζεται από το μηχάνημα Accurus υψηλών κοπών (2500cpm) με σύστημα αυτοματοποιημένης διατήρησης της ενδοφθάμιας πίεσης (VGFI).

Πηγή ενδοφωτισμού Xenon

Ο ενδοφωτισμός αποτελεί σημαντικό κομμάτι που αφορά την ασφάλεια αλλά και την αποτελεσματικότητα της υαλοειδεκτομής μέσω μικρών τομών.  Η πηγή «ψυχρού» ενδοφωτισμού xenon παρέχει φωτισμό υψηλής διακριτικής ικανότητας με ασφαλές προφίλ φωτοτοξικότητας για τον αμφιβληστροειδή.  Διευκολύνει επίσης την εφαρμογή πρόσθετου ενδοφωτισμού τύπου «οροφής» προκειμένου να γίνουν εφικτοί αμφίχειροι χειρισμοί εντός του εσωτερικού του οφθαλμού.

Laser solid state diode 810nm + green 532nm

Το τμήμα υποστηρίζεται από δύο ξεχωριστές μονάδες laser με ακροπομπούς τελευταίας γενιάς προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε εξατομικευμένη βάση.

Ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα μικροχειρουργικής οφθαλμού

Σχεδιασμένη με βάση πρότυπα κορυφαίων κέντρων περιπατητικής μικροχειρουργικής του οφθαλμού των ΗΠΑ η αίθουσα χειρουργικής του αμφιβληστροειδούς του Athens Vision υποστηρίζεται από τελευταίας γενιάς μικροσκόπιο Leica με φηφιακό επεξεργαστή της εικόνας και εξελιγμένο σύστημα πανοραμικής επισκόπησης του οπισθίου ημιμορίου.