Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δημήτριος Κυρούδης συμμετείχε ως προσκεκλημένος ομιλητής στο 17ο οφθαλμολογικό συνέδριο της Σερβίας με θέμα “Συνδυασμένες Επεμβάσεις Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής” στα πλαίσια της ημερίδας που οργάνωσε στο παραπάνω συνέδριο η Εταιρεία Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής Νοτιοανατολικής Ευρώπης SESCRS.
Στις 31 Μαρτίου – 2 Απριλίου 2016, πραγματοποιήθηκε το 22ο Διεθνές Συνέδριο Γλαυκώματος, στην Αθήνα, στους συνεδριακούς χώρους του Ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία». Η τριήμερη αυτή επιστημονική εκδήλωση οργανώνεται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γλαυκώματος. Το Συνέδριο ξεκινήσε το μεσημέρι της 31ης Μαρτίου, ημέρα Πέμπτη, με θεματολογία εστιασμένη στην καθημερινή κλινική πράξη και συνεχιστηκε τις επόμενες δύο ημέρες με διαλέξεις και στρογγυλές τράπεζες για τις νεώτερες εξελίξεις στο γνωστικό αντικείμενο «Γλαύκωμα».
Ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Θεόδωρος Φιλιππόπουλος παρουσίασε διαγνωστικούς και θεραπευτικούς γρίφους κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου. Δείτε το video εδώ.
ΤΡΕΧΟΥΝ ΟΙ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΙ … ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Με στόχο να μάθουν οι Έλληνες ότι η ΔΩΡΕΑ Οφθαλμών ΔΕΝ γίνεται μόνο από ζώντα δότη (όπως απαιτείται για άλλα όργανα, νεφροί , καρδιά) αλλά ΚΑΙ από ΘΑΝΟΝΤΑ νεκρό δότη ΚΑΙ ότι η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ χαρίζει φως ΚΑΙ ζωή στους συνανθρώπους μας που για διάφορους λόγους ( ασθένειες, τραυματισμούς, ατυχήματα) έχασαν το φως τους, κατεβαίνουν στο δρόμο οι Οφθαλμίατροι !
Αυτός ο πρωτοποριακός Αγώνας Δρόμου θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, το Σάββατο 28 Μαΐου 2016 στις 8.00 πμ με αφετηρία τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο και τερματισμό τον Λευκό Πύργο.
Σ΄ αυτήν την ξεχωριστή διαδρομή θα “τρέξουν” Οφθαλμίατροι, με προβλήματα κερατοειδούς φορώντας τις άσπρες τους ποδιές ή τις πράσινες του χειρουργείου αλλά και ασθενείς.
Οι γιατροί με αυτήν την συμβολική κίνηση θα βγουν στους δρόμους για να στείλουν ένα ηχηρό ανθρωπιστικό μήνυμα προς όλους τους Έλληνες ότι η ΔΩΡΕΑ οφθαλμών ΔΕΝ γίνεται από ΜΟΝΟ από ζώντα δότη αλλά και από ΝΕΚΡΟ δότη!
Ο Αγώνας Δρόμου ο οποίος τελεί υπό την Αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, εντάσσεται στο πλαίσιο του 49ου Πανελλήνιου Οφθαλμολογικού Συνεδρίου που θα διεξαχθεί στην Θεσσαλονίκη από τις 26 έως τις 29 Μαΐου και οργανώνεται για 2η χρονιά από την Ελληνική Τράπεζα Οφθαλμών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ- ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΕΩΡΓΑΡΙΟΥ» εις μνήμη του αείμνηστου Οφθαλμιάτρου Γρηγόρη Γεωργαρίου).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τράπεζα Οφθαλμών «Γρηγόρης Γεωργαρίου» ανήκει στα 10 πιο πρωτοποριακά Project της χώρας στο τομέα της Ιατρικής και Βιοτεχνολογίας με στόχο τον τετραπλασιασμό των Ελλήνων δωρητών σώματος. Η τράπεζα απέσπασε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό καινοτομίας στην Υγεία «Innovation Project 2.0», που διοργανώνεται από τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδας. Έχει στόχο την δημιουργία μοναδικών στον κόσμο προιόντων όπως μόσχευμα κερατοειδούς με ενδοσκελετό, δημιουργία ενδοφακού-τεχνητής ίριδας-μοσχεύματος με στήριξη χωρίς ράμματα και τη δημιουργία βιολογικών «φακών επαφής» για σύνθετα διαθλαστικά προβλήματα (π.χ. χρήση στο κερατόκωνο).
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Τράπεζας Οφθαλμών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ- ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΕΩΡΓΑΡΙΟΥ» κ. Α. Χαρώνης και ο Πρόεδρος του 49ου Πανελλήνιου Οφθαλμολογικού Συνεδρίου κ. Θ. Βακάλης δήλωσαν « Με στόχο να νικήσει η ενημέρωση, ο αλτρουισμός και η αλληλεγγύη και να νικηθούν οι προκαταλήψεις, τα ταμπού και ο φόβος που πηγάζουν από την άγνοια, κατεβαίνουμε στο δρόμο για πούμε στον κόσμο ότι ΔΩΡΕΑ Οφθαλμών ΔΕΝ γίνεται μόνο από ζώντα δότη όπως απαιτείται για άλλα όργανα, νεφροί , καρδιά αλλά και από ΝΕΚΡΟ δότη. Δυστυχώς στην Ελλάδα λόγω έλλειψης οργανωμένων τραπεζών ιστικών μοσχευμάτων, αλλά και λόγω έλλειψης δωρητών, συνήθως τα μοσχεύματα προέρχονται από «τράπεζες οφθαλμών» του εξωτερικού. Είναι κρίμα να εισάγουμε μοσχεύματα από το εξωτερικό ενώ θα μπορούσαμε άνετα να καλύψουμε τις δικές μας ανάγκες και είναι επίσης κρίμα ενώ οι μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας, εκατοντάδες συνάνθρωποι μας να ταλαιπωρούνται και να ζουν στο σκοτάδι επειδή έτυχε για κάποιο λόγοι να χάσουν την όραση τους».
« Αν και κάθε Μεταμόσχευση είναι ένας Αγώνας Δρόμου για να ΧΑΡΙΣΟΥΜΕ το Φως ο δικός μας Αγώνας Δρόμου, δεν είναι μια ακόμη στερεότυπη αθλητική εκδήλωση γιατί πολύ απλά βασίζεται σε μια ριζοσπαστική εναλλακτική πρωτοβουλία που αφορά στην ενημέρωση και στην κοινωνική ευαισθητοποίηση. Οι πολίτες πρέπει να μάθουν ότι Δωρεά Οφθαλμών ΔΕΝ γίνεται MONO από ζώντα δότη αλλά KAI από ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΘΑΝΟΝΤΑ ΝΕΚΡΟ δότη. Επειδή ο αριθμός των συνανθρώπων μας που χρειάζονται ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ ολοένα αυξάνεται, έχουμε όλοι ηθικό και ανθρώπινο χρέος, να είμαστε αλτρουιστές και αλληλέγγυοι προς όλους εκείνους οι οποίοι είτε από ασθένειες, είτε από τραυματισμούς, είτε από ατυχήματα έχασαν το φως τους και περιμένουν ένα ΘΑΥΜΑ!!! Ας γίνουμε λοιπόν εμείς η αφορμή για το δικό τους ΘΑΥΜΑ » δήλωσε ο Μίλτος Μπαλίδης Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Διδάκτωρ Πανεπιστήμιου, Πρόεδρος Εταιρείας Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής Νοτιο – Ανατολικής Ευρώπης.
Η μυωπία είναι η συχνότερη διαθλαστική ανωμαλία, στην οποία το είδωλο ενός μακρινού αντικειμένου δεν εστιάζεται επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού(ευκρινής εικόνα), αλλά σε απόσταση μπροστά από αυτόν. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό μπορεί να είναι είτε γιατί η διαθλαστική ισχύς του ματιού είναι μεγαλύτερη από την απαιτούμενη (διαθλαστική μυωπία λόγω αυξημένης κυρτότητας κερατοειδούς και διαθλαστικότητας φακού), είτε γιατί ο προσθιοπίσθιος άξονας του βολβού είναι μεγαλύτερος (αξονική μυωπία), καθώς και ο συνδυασμός τους. Αξονική είναι, συνήθως, η υψηλή μυωπία άνω των -6,00D.
Η μυωπία, σπανιότερα, εμφανίζεται πριν την ηλικία των 6 και θεωρείται οτι οφείλεται στην ανεπαρκή εμμετρωποίηση, δηλαδή στη φυσιολογική προγραμματισμένη ανάπτυξη του ματιού, ώστε το εισερχόμενο φως να εστιάζεται επάνω στον αμφιβληστροειδή. Συνηθέστερα, εμφανίζεται μετά τα 6 και θεωρείται οτι οφείλεται σε ανεπάρκεια κάποιων μηχανισμών να διατηρήσουν την εμμετρωπία, με αποτέλεσμα τα μάτια αυτά να συνεχίζουν να μεγαλώνουν και να γίνονται περισσότερο μυωπικά. Σύμφωνα με νέα δεδομένα, η διαδικασία αυτή, δύναται να εξελίσσεται έως και μια δεκαετία μετά την εφηβεία και είναι ο λόγος που συχνά η μυωπία υποτροπιάζει, ακόμη και στην περίπτωση που γίνει πρόωρα διαθλαστική επέμβαση για τη διόρθωσή της. Κατά κύριο λόγο, η μυωπία γίνεται αντιληπτή όταν ο παιδί ξεκινά το σχολείο, όπου οι ανάγκες για μακρινή όραση είναι μεγαλύτερες, οπότε συνταγογραφούνται μυωπικά γυαλιά που βελτιώνουν την οπτική οξύτητα. Ωστόσο δεν σταματούν την εξέλιξη της μυωπίας, η οποία θα ακολουθήσει την πορεία της, όπως αναφέρθηκε, είτε το παιδί φορά τα γυαλιά του, είτε όχι.
Σήμερα η μυωπία συνιστά ένα παγκόσμιο κοινωνικό πρόβλημα υγείας, με ραγδαία αυξανόμενη επίπτωση σε ορισμένες περιοχές και ομάδες πληθυσμών, που αγγίζει το 80-90% του εφηβικού αστικού πληθυσμού στην Νοτιοανατολική Ασία και το 40% του γενικού πληθυσμού στις Η.Π.Α. Σύμφωνα με νέες μελέτες, προβλέπεται οτι έως το 2050, το 49,8% του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει μυωπία και σχεδόν το 10% θα έχει υψηλή μυωπία (έως -5,00D και άνω)! Είναι δεδομένο οτι ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός νέων ασθενών δημιουργεί ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις για έγκαιρη διόρθωση της μυωπίας (γυαλιά, φακοί επαφής, διαθλαστική επέμβαση) προκειμένου να λειτουργεί φυσιολογικά στην καθημερινότητά του. Πόσο μάλλον, όταν τα υψηλά μυωπικά μάτια σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο οφθαλμικών επιπλοκών (πρώιμη συναίρεση υαλοειδούς, αποκόλληση-εκφύλιση αμφιβληστροειδούς, γλαύκωμα, ωχρόπαθεια κ.α.) Γίνεται κατανοητή επομένως, η παγκόσμια ανησυχία που εγείρει το φαινόμενο αυτό, καθιστώντας δε ταυτόχρονα αναγκαία τη πρόληψη της μυωπίας από την παιδική ηλικία.
Η σύγχρονη έρευνα στον τομέα της πρόληψης/καθυστέρησης της μυωπίας, έχει ήδη αρχίσει να στοιχειοθετεί συγκεκριμένες στρατηγικές, με πειραματική εφαρμογή σε μεγάλες ομάδες παιδιών σε όλο τον κόσμο.
Η επίδραση του περιβάλλοντος: Έχει επιβεβαιωθεί σε πολλές εργασίες, οτι τα παιδιά που βρίσκονται έξω, στο φυσικό φως της ημέρας για 3,5-4 ώρες/ ημέρα, έχουν μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν μυωπία μεγαλώνοντας. Επίσης, φαίνεται οτι απαιτείται μεγάλη φωτεινότητα (10.000 lux) στο περιβάλλον εργασίας για να επιβραδύνει την εξέλιξη της μυωπίας, με δεδομένο οτι μια καλά φωτισμένη σχολική τάξη έχει φωτεινότητα το πολύ 800 lux. Το πως ακριβώς επιδρά το φως στην πρόληψη/επιβράδυνση της μυωπίας δεν είναι ακόμη εξακριβωμένο, έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες: [dioptricspacetheory – διαφορές στην αφεστίαση(defocus) μακρινών αντικειμένων έξω και σε κλειστό χώρο], [light–dopaminetheory – το φως της ημέρας εκλύει ντοπαμίνη στον αμφιβληστροειδή και αναστέλλει την αύξηση του βολβού]. Το πιθανότερο είναι οτι οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, τόσο φωτεινότητας όσο και γενετικής προδιάθεσης, καθώς έχουν ταυτοποιηθεί γονίδια συσχετιζόμενα με τη μυωπία.
Κοντινή εργασία – εκπαίδευση: Εργασίες υποδεικνύουν οτι τα παιδιά που αφιερώνουν περισσότερο χρόνο σε κοντινή εργασία όπως διάβασμα, γράψιμο, παιχνίδια σε υπολογιστή, έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν μυωπία, ειδικά όταν αυτό συνδυάζεται με μειωμένο χρόνο έξω, οικογενή προδιάθεση, πολύωρη εκπαίδευση και αστικό περιβάλλον. Ο χρόνος της κοντινής εργασίας όμως, δεν είναι ικανός να προβλέψει τη μελλοντική ανάπτυξη μυωπίας. Φαίνεται πως η ανακριβής εστίαση κατά το διάβασμα (προσαρμοστικό lag) είναι παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση μυωπίας, ωστόσο η διόρθωση του lag με κοντινά γυαλιά επηρεάζει ελάχιστα την εξέλιξή της. Επομένως, η χρήση των κοντινών γυαλιών παρέχει πιο άνετο διάβασμα σε μυωπικά μάτια, αλλά δεν υπάρχει καμία απόδειξη οτι η αποφυγή του διαβάσματος θα αποτρέψει την εμφάνιση μυωπίας. Τα εξαιρετικά δημοφιλή στα παιδιά ηλεκτρονικά μέσα (tablets, κινητά, υπολογιστές) δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την πρόληψη/επιβράδυνση της μυωπίας, αν και η «επιδημία» της άρχισε πριν την ευρεία εξάπλωσή τους.
Η εφαρμογή ατροπίνης: Η υποθετική δράση της ατροπίνης στην πρόληψη/επιβράδυνση της μυωπίας είναι ήδη γνωστή αρκετά χρόνια και χρησιμοποιείται επιτυχώς κυρίως σε περιοχές που παρουσιάζουν υψηλή επίπτωση (Κίνα, Ταιβάν, Σιγκαπούρη). Έχουν ολοκληρωθεί μελέτες (ATOM 1, ATOM 2) που τεκμηριώνουν την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση της ατροπίνης στην πρόληψη της εξέλιξης της μυωπίας. Βάσει αυτών, η εφαρμογή ατροπίνης σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση (0,01% με δοσολογία μία σταγόνα το βράδυ), σε παιδιά ηλικίας 6-12 ετών με μυωπία από -1,0D έως -6,0D, επιβραδύνει την αύξηση της μυωπίας και σταθεροποιεί το αξονικό μήκος του βολβού σε βάθος διετίας. Το αποτέλεσμα φαίνεται να διατηρείται χωρίς υποτροπή (rebound effect) για τουλάχιστον ένα έτος, ίσως και περισσότερο. Ο μηχανισμός δράσης της ατροπίνης δεν είναι ακριβώς γνωστός. Υποθέτουμε οτι επιβραδύνει την επιμήκυνση του ματιού δρώντας άμεσα στο σκληρό χιτώνα του βολβού ή σε υποδοχείς του αμφιβληστροειδούς και όχι με την κατάργηση της προσαρμογής. Η ατροπίνη σε συγκέντρωση 0,01% βρέθηκε να έχει τις ελάχιστες οφθαλμικές παρενέργειες, καθώς η μυδρίαση που προκαλεί είναι μικρή (<1mm) και δεν επιφέρει συμπτώματα φωτοευαισθησίας, θολερότητας στην κοντινή όραση και δε διαταράσσει την οπτική συμεριφορά των παιδιών. Έχει δοκιμαστεί παρόμοιος φαρμακευτικός παράγοντας με την ατροπίνη, η πιρενζεπίνη, αλλά, συγκριτικά, ήταν λιγότερο αποτελεσματικός και με περισσότερες οφθαλμικές παρενέργειες. Ωστόσο, καμία απο τις παραπάνω φαρμακευτικές θεραπείες δεν έχει λάβει ακόμη επίσημα έγκριση απο το FDA στις Η.Π.Α και απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες, σε περισσότερες χώρες, για να εγκριθεί η χρήση τους.
Νέου τύπου φακοί γυαλιών και φακοί επαφής: Η σύγχρονη θεωρία υποστηρίζει οτι το αξονικό μήκος του βολβού αυξάνεται όταν το φως εστιάζεται λίγο πιο πίσω (περιφερική υπερμετρωπία-hyperopicdefocus) στην περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς. Για τον λόγο αυτό, έχουν σχεδιαστεί νέοι ειδικοί φακοί γυαλιών (MyoVisionTM) που παρέχουν καθαρή μακρινή όραση στο κέντρο τους, αλλά δημιουργούν περιφερική μυωπία (myopicdefocus), πετυχαίνοντας μείωση του αξονικού μήκους έως 30%. Στην ίδια αρχή στηρίζονται και οι διπλοεστιακοί-πολυεστιακοί φακοί γυαλιών (Βifocal and Progressive Addition Lens), γνωστοί στούς πρεσβύωπες, όπου η κεντρική περιοχή δίνει καθαρή μακρινή όραση και η περιφέρεια δημιουργεί myopic defocus. Επίσης, έχουν κατασκευαστεί και αντίστοιχοι φακοί επαφής (MiSight) που στηρίζονται στην αρχή της περιφερικής μυωπίας. Οι φακοί αυτοί εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, γίνονται καλά ανεκτοί και πετυχαίνουν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της μυωπίας στα παιδιά, αν και δεν υπάρχουν δημοσιοποιημένες ακόμη μελέτες. Επομένως, είναι σαφές και έχει αποδειχθεί, οτι τα απλά μονοεστιακά μυωπικά γυαλιά που χορηγούνται έως και σήμερα, συνήθως υποδιορθώνοντας τη μυωπία, δεν επιβραδύνουν ή μπορεί και να αυξάνουν την εξέλιξή της, γιατί δεν παρέχουν την εστιακότητα που αναφέρθηκε παραπάνω.
Ορθοκερατολογία (Ortho–K): Προκείται για εγκεκριμένη (για ειδικούς τύπους φακών) από το FDA θεραπεία , που η αποτελεσματικότητά της στην πρόληψη/επιβράδυνση της μυωπίας φτάνει στο 55% , όπως έχει αποδειχθεί σε σειρά μελετών. Ορθοκερατολογικοί φακοί επαφής (τύπου Rigid Gas Permeable) εφαρμόζονται στο παιδί κατά τη διάρκεια της νύχτας, προκαλώντας αλλάγη στο σχήμα του κερατοειδούς και διορθώνοντας προσωρινά τη μυωπία του. Αφαιρούνται την ημέρα και επιτρέπουν στο παιδί να βλέπει καθαρά μακρινά αντικείμενα, ήδη από την πρώτη εβδομάδα, χωρίς τη χρήση μυωπικών γυαλιών καθ’όλη τη διάρκεια της. Το οπτικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο με τα νέου τύπου γυαλιά που αναφέρθηκαν παραπάνω, καθώς οι ορθοκερατολογικοί φακοί διορθώνουν την κεντρική μυωπία και αφήνουν περιφερική μυωπία, πετυχαίνοντας να αναστείλλουν την εξέλιξή της. Οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη χρήση τους περιλαμβάνουν:
Τον κίνδυνο οφθαλμικών μολύνσεων
Τη συνολική διάρκεια της θεραπείας: οι Ortho-K φακοί εφαρμόζονται μακροπρόθεσμα (τουλάχιστον δύο έτη σε μελέτες), γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μολύνσεων και μειώνει τη γενικότερη συμμόρφωση του παιδιού, που γίνεται δυσκολότερη όσο μικρότερη είναι η ηλικία του.
Τη διάρκεια του αποτέλεσματος: Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνιμο και ο κερατοειδής επιστρέφει στο αρχικό του σχήμα σε περίπου επτά ημέρες μετά τη διακοπή των φακών.
Συμπερασματικά, οι γνώσεις μας σχετικά με την προέλευση και εξέλιξη της μυωπίας σε σχέση με διάφορους γενετικούς, περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και άλλους παράγοντες, έχουν αυξηθεί σημαντικά. Οι νέοι μύωπες αυξάνονται παγκοσμίως και είναι βέβαιο οτι ένα ποσοστό θα αναπτύξει υψηλή και εκφυλιστική μυωπία με δυνητικά σοβαρές επιπλοκές. Η προσέγγιση της μυωπίας από τον οφθαλμίατρο οφείλει να αλλάξει, καθώς καλείται να ενσωματώσει τη σύγχρονη έρευνα στην καθημερινή πρακτική. Αυτό περιλαμβάνει την έγκαιρη εξέταση/παρακολούθηση των μικρών παιδιών με μυωπία, τη σωστή συμβουλευτική και την εφαρμογή εγκεκριμένων θεραπειών, με στόχο την επιβράδυνση της εξέλιξης της. Η έρευνα συνεχίζεται και ο ολοένα μεγαλύτερος αριθμός ολοκληρωμένων μελετών, θα συνεισφέρει μελλοντικά στην καθιέρωση ενός παγκόσμιου “πρωτόκολλου μυωπίας”, με ευρεία αποδοχή και εφαρμογή.
