ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ

Βυθοσκόπηση

Η βυθοσκόπηση είναι η επισκόπηση του «βυθού» του οφθαλμού, η παρατήρηση δηλαδή του αμφιβληστροειδούς και του υαλοειδούς προκειμένου να διαγνωσθούν παθήσεις που αφορούν το εσωτερικό του οφθαλμού.

Πώς γίνεται η βυθοσκόπηση; Είναι επώδυνη;

Προκειμένου να γίνει μια πλήρης εξέταση του «βυθού» χρειάζεται να γίνει μυδρίαση της κόρης του ματιού. Αυτή η διαστολή της κόρης του ματιού θα επιτρέψει στον θεράποντα οφθαλμίατρο να επισκοπήσει το εσωτερικό του οφθαλμούκαι επιτυγχάνεται με τη χρήση τοπικών κολλυρίων (τροπικαμίδη με-ή-χωρίς φαινυλεφρίνη). Για την ικανοποιητική μυδρίαση της κόρης του οφθαλμού απαιτούνται συνήθως 10-15 λεπτά. Στη συνέχεια με τη βοήθεια ειδικών φακών και τη χρησιμοποίηση είτε της σχισμοειδούς λυχνίας, είτε του έμμεσου διόφθαλμου οφθαλμοσκοπίου ο οφθαλμίατρός σας εστιάζει το φως στο «βυθό» σας και εξετάζει λεπτομερώς τη κατάσταση του οπτικού νεύρου, της ωχράς κηλίδας, των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, καθώς και τη περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς. Το φως που χρησιμοποιείται είναι σε κάποιο βαθμό «ενοχλητικό», σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι επώδυνο. Ορισμένες φορές, προκειμένου ο ιατρός σας να επισκοπήσει την άκρα περιφέρεια του «βυθού» χρησιμοποιεί ένα ειδικό φακό επαφής (3 mirror lens) ή εφαρμόζει ήπια πίεση στο εξωτερικό τοίχωμα του ματιού (σκληρική πρόωση) για να αποκλείσει ρωγμές ή εστίες αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς. Η όλη διαδικασία δεν διαρκεί συνήθως πάνω από 2-3 λεπτά.

Πώς θα βλέπω μετά τη βυθοσκόπηση; Μπορώ να οδηγήσω;

Λόγω της μυδρίασης η όραση παραμένει θολή για 1-2 ώρες και επανέρχεται σταδιακά. Περισσότερο θαμπή είναι η κοντινή όραση. Σε γενικές γραμμές καλό είναι να αποφεύγουμε την οδήγηση για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μέχρις ότου αισθανθούμε επάνοδο της μακρινής και κοντινής μας όρασης στα «φυσιολογικά» της επίπεδα. Καλό είναι να έχουμε μαζί μας τα γυαλιά του ηλίου μας καθώς κατά το χρονικό διάστημα μυδρίασης της κόρης υπάρχει αυξημένη ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία).

Μήπως η βυθοσκόπηση πρέπει να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό;

Η βυθοσκόπηση μπορεί να γίνει άφοβα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Υπάρχουν μάλιστα ορισμένες καταστάσεις (σακχαρώδης διαβήτης, κεντρική ορώδης αμφιβληστροειδοπάθεια, υπέρταση κύησης) που κάνουν επιτακτική τη διενέργεια βυθοσκόπησης προκειμένου να διαγνωστούν έγκαιρα παθήσεις που μπορούν να απειλήσουν την όραση της εγκύου.

Αγγειογραφία Φλουορορεσκείνης Ινδοκυανίνης

Η Αγγειογραφία Φλουορορεσκείνης Ινδοκυανίνης είναι μια διαγνωστική τεχνική που χρησιμοποιεί ο οφθαλμίατρος προκειμένου να εξετάσει προσεκτικά τον αμφιβληστροειδή (τον φωτοευαίσθητο χιτώνα στο πίσω μέρος του οφθαλμού) και τον χοριοειδή (τα αγγεία κάτω απ’τον αμφιβληστροειδή). Κατά την αγγειογραφία γίνεται έγχυση μιας χρωστικής σε μια φλέβα του χεριού σας. Η χρωστική ταξιδεύει μέσα στα μεγάλα αγγεία του σώματος σας και φθάνει στα αγγεία του οφθαλμού, όπου με τη βοήθεια ειδικών φίλτρων λαμβάνονται φωτογραφίες που αναδεικνύουν την εκάστοτε παθολογική εξεργασία υπό μελέτη. Δύο χρωστικές χρησιμοποιούνται: η φλουορεσκείνη και το πράσινο της ινδοκυανίνης.

(Fluorescein Angiography / Indocyanine Green Angiography)

Χρησιμότητα αγγειογραφίας

Η αγγειογραφία βοηθά τον οφθαλμίατρό σας να εξακριβώσει τη κατάσταση και τη λειτουργία των αγγείων του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς και να «χαρτογραφήσει» τις βλάβες υπό μελέτη έτσι ώστε να επιλέξει την ορθότερη και πλέον αποτελεσματική θεραπεία. Συνηθέστερα χρησιμοποιείται στις ακόλουθες καταστάσεις:

• Εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
• Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Αγγειακές παθήσεις αμφιβληστροειδούς (κεντρική / κλαδική φλεβική απόφραξη)
• Προ και μετά την εφαρμογή laser φωτοπηξίας

Διαφορά της φλουοροσκείνης και του πράσινου της ινδοκυανίνης

Η αγγειογραφία με φλουοροσκείνη αναδεικνύει κατά τον καλύτερο τρόπο τη κατάσταση των αγγείων του αμφιβληστροειδούς, αλλά δεν αναδεικνύει τα υποκείμενα αγγεία του χοριοειδούς. Για τη πληρέστερη ανάδειξη των αγγείων του χοριοειδούς απαιτείται η εφαρμογή της αγγειογραφίας με το πράσινο της ινδοκυανίνης. Το υπέρυθρο φως που απελευθερώνεται από την ινδοκυανίνη διαπερνά την μελανίνη και φθάνει στον φωτογραφικό φακό για την αποτύπωση. Οι δυο χρωστικές είναι συχνά συμπληρωματικές ως προς τις πληροφορίες που παρέχουν στον οφθαλμίατρό σας για τη σωστότερη αντιμετώπιση του προβλήματός σας.

Εφαρμογή αγγειογραφίας

1)Γίνεται ενστάλλαξη μυδριατικών κολλυρίων στους οφθαλμούς (ετσι ώστε να μεγαλώσουν οι κόρες των οφθαλμών).
2)Εγχύεται η χρωστική μέσω μιας μικρής βελόνας σε μια περιφερική φλέβα του χεριού.
3)Καθώς η χρωστική μεταφέρεται στα αγγεία του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς πραγματοποιείται μια σειρά φωτογραφιών από μια ειδική κάμερα. Η όλη διαδικασία δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά και είναι εντελώς ανώδυνη.

Ανεπιθύμητες ενέργειες μιας αγγειογραφίας

Κατά τη διάρκεια της αγγειογραφίας είναι πιθανό να παρουσιάσετε κάποιο απ’ τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Εάν υπάρξει διαρροή χρωστικής απ’ τη φλέβα του χεριού σας θα εμφανιστεί ένα αίσθημα καύσου τοπικά.
• Τα μάτια σας θα είναι ευαίσθητα στο φως λόγω της μυδρίασης. Μη ξεχάσετε να φέρετε μαζί σας γυαλιά ηλίου.
• Η όραση σας θα είναι θολή μετά την εξέταση λόγω των κολλυρίων που χρησιμοποιούνται. Η θόλωση αυτή είναι βεβαίως παροδική και διαρκεί περίπου 3-4 ώρες. Καλό είναι να έχετε μαζί σας κάποιο συνοδό.
• Για μερικές ώρες μετά την ένεση της φλουορεσκείνης το χρώμα του δέρματος σας μπορεί να εμφανίσει μια ελαφρώς κίτρινη χροιά.
• Καθώς οι νεφροί σας απομακρύνουν τη φλουορεσκείνη από το σώμα σας, τα ούρα σας θα αποκτήσουν μια κίτρινη – πορτοκαλί χροιά για 24 ώρες μετά την εξέταση.

Οι αλλεργικές αντιδράσεις στη φλουορεσκείνη είναι σπάνιες. Συνηθέστερα εκδηλώνονται με τη μορφή ενός δερματικού εξανθήματος με έντονο αίσθημα κνησμού. Σπανιότερα εμφανίζεται δύσπνοια και αναπνευστική δυσχέρεια. Τέτοιου είδους φαινόμενα αντιμετωπίζονται με χάπια ή ενέσεις αντισταμινικών σκευασμάτων, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Σπανιότατα εμφανίζονται σημεία αναφυλαξίας που απαιτούν άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση.

Το πράσινο της ινδοκυανίνης περιέχει ιώδιο. Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις μπορούν να παρουσιαστούν σε ασθενείς που έχουν ιστορικό αλλεργίας στο ιώδιο. Είναι απαραίτητο να πληροφορήσετε τον οφθαλμίατρό σας εάν υπάρχει το ενδεχόμενο να είστε αλλεργικός /η σε ουσίες που περιέχουν ιώδιο, όπως π.χ. τα οστρακοειδή.

Στο Athens Vision οι αγγειογραφίες πραγματοποιούνται πάντοτε με την υποστήριξη εξειδικευμένου αναισθησιολόγου προκειμένου να εξασφαλίζεται πρωτίστως η ασφάλεια των ασθενών ακόμη και σε τέτoιου είδους εξαιρετικά σπάνιες καταστάσεις.

Οπτική τομογραφία συνοχής (OCT)

H οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) αποτελεί τη νεότερη μέθοδο απεικόνισης της ωχράς κηλίδας και του οπτικού νεύρου. Πρόκειται για μια επαναστατική μέθοδο «χαρτογράφησης» των οπίσθιων δομών του οφθαλμού με λεπτομέρεια που αντιστοιχεί σε ιστοπαθολογικό παρασκεύασμα. Με την οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) είναι σε θέση ο κλινικός ιατρός να δει σε αληθινό χρόνο την ωχρά κηλίδα των ασθενών του κάνοντας μια «οπτική βιοψία».

Πώς γίνεται μια οπτική τομογραφία (OCT) ωχράς κηλίδας;

H εξέταση δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία από πλευράς ασθενούς. Ο ασθενής τοποθετείται μπροστά στο μηχάνημα και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα «χαρτογραφείται» με διακριτική ικανότητα της τάξεως των 5 μικρόμετρων η ωχρά του κηλίδα. Γίνεται λεπτομερής καταγραφή όλων των παθήσεων της ωχράς κηλίδας και προγραμματίζεται η κατάλληλη αγωγή. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης των ασθενών που βρίσκονται υπό θεραπεία καθώς η εξέταση έχει εξαιρετικό βαθμό επαναληψιμότητας.

Ποια είναι τα τεχνικά χαρακτηριστικά της οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCT) στο Athens Vision;

Το Athens Vision ήταν το πρώτο οφθαλμολογικό κέντρο στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε φασματική οπτική τομογραφία συνοχής τελευταίας γενιάς (Σεπτ. 2006). Στο Athens Vision το τμήμα υποστηρίζεται πλέον από δύο οπτικούς τομογράφους τελευταίας γενιάς και ύψιστης διακριτικής ικανότητας. Ακολουθούνται αυτοματοποιημένοι διαγνωστικοί αλγόριθμοι βάσει διεθνώς πιστοποιημένων νορμογραμμάτων. Η οπτική τομογραφία συνοχής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας του τμήματος αμφιβληστροειδούς.

Μήπως η οπτική τομογραφία χρησιμοποιεί ακτινοβολία επικίνδυνη για την υγεία μας;

Οι οπτικοί τομογράφοι σε αντίθεση με τα μηχανήματα αξονικής (υπολογιστικής) τομογραφίας δεν χρησιμοποιούν «επικίνδυνη» ακτινοβολία. Η εφαρμογή τους συνεπώς ανά τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. σε μηνιαία βάση σε ασθενείς με «υγρή» εκφύλιση ωχράς) ή σε εγκύους κρίνεται απολύτως ασφαλής .