ΑΝΤΙVEGF ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η Antivegh είναι μια νεότερη φαρμακευτική προσέγγιση που στοχεύει στη διατήρηση της όρασης στους ασθενείς μας με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ). Υπάρχουν δυο μορφές ΗΕΩ. Οι περισσότεροι ασθενείς (περίπου 90%) έχουν την «ξηρή» ή «ατροφική» μορφή, στην οποία εμφανίζεται προοδευτική λέπτυνση της περιοχής της ωχράς κηλίδας στο πίσω μέρος του ματιού. Αυτή η λέπτυνση συνεπάγεται προοδευτική μείωση της όρασης. Μια δεύτερη, μικρότερη ομάδα ασθενών (περίπου 10%) εμφανίζουν μια ταχύτερα εξελισσόμενη μορφή ΗΕΩ που καλείται «υγρή» ή «νεοαγγειακή». Αυτή συμβαίνει όταν παθολογικά αγγεία («νεοαγγεία») αναπτύσσονται κάτω απ΄την ωχρά κηλίδα. Τα αγγεία αυτά διαρρέουν υγρό και αίμα και βαθμιαία ουλοποιούνται. Οι ασθενείς με την «υγρή» ΗΕΩ συχνά χάνουν όραση απότομα και σε σημαντικό βαθμό.
Αντι-VEGF σε άλλες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς
Ερευνητές που μελετούν την «υγρή» ΗΕΩ έχουν διαπιστώσει οτι μια συγκεκριμένη πρωτείνη του σώματος μας είναι σημαντική στο να προκαλεί την ανάπτυξη των παθολογικών νεοαγγείων κάτω απ΄την ωχρά κηλίδα. Η πρωτείνη αυτή καλείται vascular endothelial growth factor (VEGF). Πρόσφατα, ερευνητικές ομάδες ανέπτυξαν νέα φάρμακα που μπλοκάρουν τον παράγοντα VEGF. Διαπιστώθηκε οτι μπλοκάροντας τον VEGF σταματά η ανάπτυξη των νεοαγγείων, περιορίζεται η διαρροή υγρού και αίματος και επιτυγχάνεται διατήρηση ή και βελτίωση της όρασης.
Τα φάρμακα κατά του παράγοντα VEGF χορηγούνται με ένεση μέσα στο μάτι (ενδουαλοειδική έγχυση). Ο οφθαλμίατρος σας παίρνει πρώτα όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας προκειμένου η ένεση αυτή να γίνει υπό συνθήκες αντισηψίας, αντίστοιχες με αυτές που λαμβάνονται για άλλου είδους οφθαλμολογικές επεμβάσεις (π.χ. εγχειρήσεις καταρράκτη). Η έγχυση γίνεται μετά από ενστάλλαξη σταγόνων αναισθητικού. Συχνά οι ενέσεις αυτές επαναλαμβάνονται κατα διαστήματα σε μια προοπτική μηνών, όπως κρίνει απαραίτητο ο θεράπων ιατρός σας. Ο κίνδυνος επιπλοκών είναι μικρός. Εάν αυτές συμβούν σχετίζονται περισσότερο με την ένεση καθ’αυτή και όχι το φάρμακο. Σπανίως μπορεί να τραυματίσει τον φακό του ματιού, τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ή να επιπλακεί από μόλυνση. Καλό είναι η θεραπεία αυτή να εφαρμόζεται από οφθαλμίατρο εξειδικευμένο στη χειρουργική του οπισθίου ημιμορίου του ματιού. Στην πλεοψηφία των περιπτώσεων το προσδόκιμο όφελος απ’τη θεραπεία αυτή είναι κατά πολύ μεγαλύτερο του κινδύνου επιπλοκής.
Η θεραπευτική προσέγγιση που είναι ενδεδειγμένη για την κάθε περίπτωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και είναι λίγο- ή- πολύ εξατομικευμένη. Η θεραπεία κατά του VEGF αποτελεί αναμφίβολα ένα βήμα προς τα εμπρός όσον αφορά την επιλεκτική αντιμετώπιση της «υγρής» μορφής της ΗΕΩ προσφέροντας ελπίδα σε χιλιάδες ασθενείς μας με σοβαρά προβλήματα όρασης.
Εκτός από την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η θεραπεία κατά του VEGF φαίνεται πως έχει καλά αποτελέσματα και σε άλλες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς που σχετίζονται με την εμφάνιση «νεοαγγείων» ή οιδήματος της ωχράς κηλίδας. Σε συνδυασμό με laser φωτοπηξία φαίνεται πως βοηθά στην αντιμετώπιση περιστατικών διαβητικού οιδήματος της ωχράς ή οιδήματος λόγω φλεβικών αποφράξεων αμφιβληστροειδούς.
Aντι-VEGF θεραπείες στο Athens Vision
Στο Athens Vision εφαρμόζουμε ολόκληρο το φάσμα της αντι-VEGF φαρμακοθεραπείας με ή χωρίς επικουρικές θεραπείες (low fluence φωτοδυναμική θεραπεία, κορτιζονοθεραπεία βραχείας ή παρατεταμένης διάρκειας, ενδουαλοειδικά ενθέματα, green ή diode laser φωτοπηξία) πάντοτε σε εξατομικευμένη βάση και καθοδηγούμενοι από τα νεότερα βιβλιογραφικά δεδομένα. Ο κος Αλέξανδρος Χαρώνης υπήρξε συνεργάτης-ερευνητής (treating investigator) στις πολυκεντρικές μελέτες που στοιχειοθέτησαν την εφαρμογή των αντι-VEGF θεραπειών παγκοσμίως (VISION, ANCHOR, MARINA) και εξακολουθεί να συμμετέχει σε σχετικές κλινικές μελέτες (ELUCIDATE) στην Ελλάδα. Υπήρξε από τους πρώτους που εφάρμοσαν τη μη εκλεκτική αντι-VEGF θεραπεία (Avastin) στη καθημερινή κλινική πράξη στην Ελλάδα (Σεπτ. 2005).
To Αthens Vision διαθέτει στο χώρο του 3 ειδικά σχεδιασμένες χειρουργικές αίθουσες που πληρούν όλες τις προδιαγραφέςασηψίας. Οι θεραπείες κατά του VEGF γίνονται κάτω από συνθήκες ασφάλειας στον ίδιο χώρο, χωρίς να είναι απαραίτητη η μετακίνηση των ασθενών και των συνοδών τους.
Είδη laser φωτοπηξίας «βυθού», εφαρμογή σε παθήσεις
Η laser φωτοπηξία διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες ανάλογα με τη τοποθέτηση των βολών laser στον αμφιβληστροειδή. Η εστιακή φωτοπηξία αφορά την εφαρμογή βολών laser στη περιοχή της ωχράς κηλίδας, τη κεντρική δηλαδή περιοχή της όρασης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν παθήσεις που σχετίζονται με κάποιου βαθμού οίδημα στην ωχρά κηλίδα, όπως π.χ. το διαβητικό οίδημα της ωχράς ή το οίδημα λόγω φλεβικής απόφραξης αμφιβληστροειδούς. Στην περιφερική φωτοπηξία τοποθετούνται βολές laser στη περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς προκειμένου να σταματήσει η ανάπτυξη παθολογικών «νεοαγγείων» σε καταστάσεις προχωρημένης π.χ. διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και να περιοριστεί ο κίνδυνος εκσεσημασμένης απώλειας όρασης. Περιφερικού τύπου φωτοπηξία εφαρμόζεται ακόμη σε περιστατικά ρωγμής του αμφιβληστροειδούς προκειμένου να «περιχαρακωθούν» τα χείλη της ρωγμής και να αποφευχθεί μελλοντική αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.
Ανάλογα τώρα με το μήκος κύματος της εφαρμοζόμενης δέσμης ακτινοβολίας τα laser που εφαρμόζονται στις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
Green (532 nm)
Εφαρμόζεται τόσο όσο εστιακό, όσο και ως περιφερικό laser για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και οι φλεβικές αποφράξεις του αμφιβληστροειδούς.
Yellow (577nm)
Eμφανίζει μέγιστη απορρόφηση από την αιμοσφαιρίνη (βασικό συστατικό του αίματος) και έχει εφαρμοστεί πιλοτικά στην αντιμετώπιση διαβητικού οιδήματος της ωχράς με τη μορφή άμεσου εστιακού laser στις αγγειακές αλλοιώσεις της ωχράς (μικροανευρύσματα).
Infrared diode (810nm)
Εφαρμόζεται κατεξοχήν ως περιφερικό laser σε περιστατικά αμφιβληστροειδοπάθειας της προωρότητας σε νεογνά «υψηλού» κινδύνου. Λόγω της ιδιαίτερου φάσματος απορρόφησης του το διοδικό laser έχει εφαρμοστεί ως μέσο εν τω βάθει εστιακής φωτοπηξίας σε ιδιαίτερα περιστατικά (π.χ. πολυποειδική χοριοειδοπάθεια) με τη συνέργεια συστηματικής χορήγησης φωτοευαίσθητης χρωστικής (πράσινο ινδοκυανίνης). Αποτελεί επίσης τον ασφαλέστερο και ατραυματικότερο τρόπο κυκλοκαταστροφής σε περιστατικά γλαυκώματος τελικού σταδίου.
Διαφορές laser βυθού με laser που εφαρμόζεται π.χ. στην αντιμετώπιση διαθλαστικών ανωμαλιών (μυωπία)
Τόσο η πηγή, όσο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ακτινοβολίας (μήκος κύματος, απορροφητικότητα, επίδραση σε βιολογικούς ιστούς) διαφέρουν απολύτως. Στη laser φωτοπηξία του βυθού ιστός-στόχος είναι ο αμφιβληστροειδής και το ζητούμενο αποτέλεσμα συνήθως είναι κάποιου είδους θερμική «βλάβη» προκειμένου να σταματήσει η ανάπτυξη «νεοαγγείων» ή να «σφραγιστεί» μια ρωγμή.
Τεχνολογίες laser που υποστηρίζουν το τμήμα αμφιβληστροειδούς του Αthens Vision
Το τμήμα έχει επενδύσει σε τεχνολογία αιχμής, τόσο σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου, όσο και στο χειρουργείο. Διαθέτει τελευταίας γενιάς solid state green μονάδα laser φωτοπηξίας (532nm) για εστιακές και περιφερικές εφαρμογές. Παράλληλα υποστηρίζεται από ξεχωριστή μονάδα diode infrared laser φωτοπηξίας (810nm) για περισσότερο εξειδικευμένες εφαρμογές. Η μόναδα infrared laser παρέχει τη δυνατότητα «ελαφριάς» (subthreshold) φωτοπηξίας μέσω της τεχνολογίας «μικροπαλμών» (micropulse). Παρέχεται δηλαδή η δυνατότητα ελάχιστα τραυματικής φωτοπηξίας προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα με τις λιγότερες δυνατές παρενέργειες. Σε συνδυασμό με πράσινο ινδοκυανίνης υπάρχει ακόμη η δυνατότητα «εν τω βάθει» εκλεκτικής φωτοθρόμβωσης σε επιλεγμένα περιστατικά χοριοειδοπάθειας. Τέλος, εφαρμόζεται σε νεογνά με αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας. Η αναπροσαρμογή του τμήματος αμφιβληστροειδούς του Athens Vision στις τεχνολογικές «απαιτήσεις» των καιρών είναι συνεχής και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της φιλοσοφίας μας.